bran.name

Belast Rijkdom, niet werk

Published

In het VK is het onderwerp “belasting voor de rijken” eindelijk mainstream geworden. Dat is niet toevallig; het is het resultaat van mensen zoals jij en ik die samen het gesprek zijn gaan voeren. In Nederland kunnen wij dat ook. We moeten het zelfs.

Met “de rijken” bedoelen we niet de mensen met een goed loon of een eigen huis. Het gaat om een kleine groep met tientallen miljoenen of meer, vaak geërfd, die steeds rijker wordt zonder eerlijk belasting te betalen.

Steeds meer mensen merken het: we werken hard, maar komen nauwelijks rond. Steeds minder mensen kunnen een huis kopen. Ondertussen worden de rijksten alleen maar rijker. Maar ze dragen bijna niks bij aan de samenleving. Dit gebeurt niet zomaar. Dit is het gevolg van politieke keuzes. De werkende klasse leeft meer en meer in armoede, en de politiek lost dit niet op. Onze overheid bezuinigt op de middenklasse, terwijl het vermogen van miljardairs groeit.

Met vermogen bedoelen we niet je eigen huis of je spaargeld voor later, maar overtollige bezittingen die geld opleveren zonder dat je ervoor werkt: aandelen en bedrijven, goud en grond, extra huizen en dure kunst.

De werkende klasse krijgt steeds vaker onzekere contracten, lage lonen en weinig perspectief. Wij dragen de samenleving —in de zorg, logistiek, bouw, techniek— maar kunnen zelf niks meer opbouwen. Dat was een paar generaties geleden wel anders, onze (groot)ouders konden nog wel een huis kopen.

De middenklasse werkt, spaart, betaalt netjes belasting – en krijgt er steeds minder voor terug. Ons loon stijgt niet mee, maar de boodschappen wel. Kinderopvang onbetaalbaar. Onze kinderen kunnen geen huis kopen. Ouderen moeten interen op hun huis. Dat is geen stabiele toekomst.

Belasting is het inkomen van de overheid. Daarmee betalen we samen voor alles wat we belangrijk vinden: zorg, onderwijs, wegen, openbaar vervoer, veiligheid. Als er te weinig belasting binnenkomt, moet de politiek kiezen: óf voorzieningen afbreken, óf de belastingen verhogen, óf meer lenen. De laatste decennia is vooral gekozen voor het afbouwen van voorzieningen.

Als we niets doen worden we er allemaal slechter op: minder publieke voorzieningen, duurdere zorg, onbetaalbare huizen (ook voor onze ouders en onze kinderen). De politiek schuift verder en verder naar rechts want zij zeggen het antwoord te hebben: het is de schuld van de buitenlanders. Allemaal afleiding. Trap niet in verhalen die zeggen dat het komt door immigranten of jongeren, kijk naar waar het geld écht zit. De rijken kopen politieke invloed om hun eigen belastingen te verlagen.

Er is een overdracht van rijkdom gaande: van de werkende klasse en de middenklasse naar de extreem rijken. Om hun geld te behouden en nog rijker te worden, kopen de superrijken de bezittingen op van de werkende klasse en de middenklasse: onze huizen, energiebedrijven, zorginstellingen, onze grond, huurwoningen, pensioenfondsen — zelfs onze media.

Er moet belasting komen op vermogen, niet op werk. Inkomstenbelasting raakt de extreem rijken helemaal niet, wel de rest. Ongelijkheid moet worden gezien als hét kernprobleem van onze economie. We moeten een politiek standpunt durven eisen dat eerlijkheid centraal zet. Kies voor een partij die rijkdom belast, vooral extreme rijkdom.

Vaak wordt gezegd: “Als we rijkdom gaan belasten, vertrekken de rijken uit Nederland en dat is slecht voor onze economie.” Maar dat is niet waar. Vermogen zit niet in koffers met geld, het zit in bezittingen: huizen, grond, en bedrijven. Als rijke mensen vertrekken, dan blijven die bezittingen hier. Óf ze betalen belasting, óf ze verkopen hun bezit. En dan kunnen die huizen weer naar werkende mensen. Dat is juist goed voor onze economie. Als iemand alleen hier wil wonen om geen eerlijke belasting te betalen, waarom zouden wij daar de rekening voor betalen?

Al decennia lang verlaagt de politiek de belastingen op vermogen, winst en erfenissen. Tegelijk stijgt de belasting op arbeid, consumptie en wonen. Vermogensbelasting werd verminderd, de belasting op beleggingen en erfenissen (box 2 en 3) werd jarenlang met rust gelaten, en fiscale trucjes voor miljonairs blijven bestaan. Het gevolg? De rijkste 1% betaalt relatief steeds minder, terwijl werkenden de rekening krijgen.

Je doet alles goed —je werkt, je spaart, je zorgt voor je gezin— maar toch blijft het gevoel dat je achterloopt. Dat klopt. Het ligt niet aan jou.

Dit is geen links of rechts verhaal, het gaat ons allemaal aan. Het is een kwestie van fatsoen en toekomst.

Als we rijkdom meer belasten, kan de belasting op werk omlaag. Dat geeft de werkende en middenklasse meer besteedbaar inkomen. Tegelijk komt er meer geld voor voorzieningen: zorg, onderwijs, betaalbare woningen. Dat maakt ons land weer sterker en eerlijker.

Wat kun jij doen? Praat erover. Deel dit verhaal. Vraag politici of ze rijkdom extra gaan belasten. Teken petities. Stem op partijen die vermogen hoger belasten dan inkomen. Steun media die dit uitleggen. Of begin het gesprek op je werk, je sportclub of schoolplein. Het begint bij bewustwording. Zo forceren we de politiek hier een antwoord op te hebben.

Het verhaal is simpel: het gaat slechter met ons terwijl de economie groeit. Dat komt omdat de rijkdom steeds schever verdeeld is. Die ongelijkheid groeit snel. Als we niets doen, wordt het nog erger. Maar we kunnen er iets aan doen. Belast de rijken meer.

Belast Rijkdom, niet werk.